Vraag: Kerk strijd, waarom zijn wij zo verdeeld?

Waarom zijn de christelijke kerken zo verdeeld? Waarom zijn er nog steeds nieuwe splitsingen? Waar is de eenheid?

Antwoord: Als een olifant in de porseleinkast

Het zal u niet verwonderen dat ik hier niet ga pogen een alles omvattend antwoord te geven. Wat ik wel kan doen is een belangrijke oorzaak aanwijzen en U uitdagen hier over na te denken.

Deze beschouwing kan nogal gevoelig liggen. Bij sommige onderwerpen binnen de kerk kunnen de emoties hoog oplopen en juist hier wil ik niet omheen lopen. Ik heb deze keer i.p.v. een one-liner antwoord als titel, de soms kwetsbare positie van de gemeentes willen vatten in de titel: Als een olifant in de porselein kast. (waarbij ik dan helaas de rol van de olifant heb) Het is zeker niet mijn bedoeling mensen te kwetsen maar wel om u aan het denken te zetten. Jezus zou moeten zijn: De rots waarop we staan en onze burcht waar we schuilen. Die twee metaforen hebben voor mij niet echt een associatie met iets wat kwetsbaar is. Mijn vraag is dan ook, waar komt die porseleinkast vandaan? Daar wil ik wat nader op in gaan.

Heel diep in ons zijn wij als mensen toch steeds bezig om het goddelijke af te meten aan ons eigen begrip. Kunnen we dit of dat begrijpen en verklaren? Op zichzelf is dit een menselijke reactie. Het is ten slotte niet verstandig om zo maar alles voor waar aan te nemen en daar dan ook nog eens je leven naar in te richten. Zulke mensen noemen we goedgelovig, naïef of zelfs dom. Die neiging om te beoordelen wat je gelooft en waar je mee in zee gat moet je dus niet te licht opvatten. Het is ook zeker niet mijn bedoeling daar laatdunkend over te doen. Nee, ik wil juist benadrukken dat het geloof niet zo maar past in ons natuurlijke aard.

Het probleem ontstaat niet zozeer doordat wij ons verstand gebruiken bij het benaderen van het goddelijke maar doordat we het goddelijke afmeten en beperken door ons eigen begrip. Daaruit ontstaat het afdwalen van gods weg, en de plaats waar we onze eigen weg gaan volgen.

Heel in het kort denk ik dat we mogen proberen Gods wegen te begrijpen. Als we dat doen dan gaan we steeds meer zien en begrijpen en krijgen we inzicht in Gods wijsheid. Maar steeds zal er die grens zijn van ons menselijk bevattingsvermogen. Op het moment dat we er stilzwijgend van uit gaan dat we (alles) moeten kunnen zien en begrijpen, op het moment dat we afwijzen wat we niet kunnen omvatten, op dat moment doet het humanisme zijn intreden in ons geloof en gaan we de dingen van god ombuigen en met ons eigen verstand, de wijsheid van God nameten.

Ieder kerk heeft op deze manier zo zijn eigen dwalingen en dat zijn er meer dan we zien en willen toegeven

Ik begin me nu af te vragen of kerkstrijd niet te diepste te maken heeft met het zien van fouten bij anderen en het, niet onder ogen willen zien van dwalingen of eenzijdigheid in de eigen kring. En dat we daarbij ook nog eens gehecht zijn aan de dingen die ons vertrouwd zijn en ons vastigheid lijken te geven. Dit geld natuurlijk in hoge mate voor iedere kerk en in beide richtingen.

Ik geef nu een voorbeeld uit onze kerken. Ik heb dit uitgekozen omdat hierin zo duidelijk is hoe zeer wij als mensen gehecht kunnen zijn aan dingen:

Zo zie je in een vrij groot aantal kerken de overdadige rijkdom en uiterlijk vertoon die

• enerzijds een vergrijpen is aan werelds bezit en
• anderzijds een vertoon is van wereldse macht en autoriteit die verder niets met het geloof te maken heeft.

Ik denk de kerken die zich hierin herkennen, heel emotioneel kunnen reageren als ze daar op aangesproken worden en 1001 weerwoorden hebben.

Nu gaat het er mij niet om, om een tweede beeldenstorm te ontketenen, maar wel om de dingen in een reel perspectief te gaan zien.

Samenvatting

Het punt wat ik hier wil maken is dus dat kerk strijd heel vaak te maken heeft met het zien van (en veroordelen van) elkaars fouten en het weigeren te zien en erkennen van onze eigen fouten. De strijd tussen kerken speelt zich hoofdzakelijk af op het terrein van onze dwalingen. Veel beter zou het zijn als we andere kerken met wat meer verwondering zouden bezien, wetende dat zij, net als wij, fouten maken, maar dat zij zeer waarschijnlijk ook dingen beter doen dan wij. Op het moment dat we kritiek kunnen verdragen (goed of slecht bedoeld) en durven van elkaar te leren voor zover in overeenstemming met Gods woord, op zo'n moment zal er weer toenadering en verbroedering kunnen zijn.

Op het moment dat we menen dat onze gemeente veel beter is dan andere gemeentes dan staan de trots en hoogmoed achter je te glimlachen.

Goede voorbeelden

Heel vaak zie je dat als mensen uit verschillende denominaties samen optrekken in een bediening en individueel de weg van Jezus volgen, zonder zich druk te maken om dogma's of zich te mengen in lange vergaderingen, dan worden kerkmuren transparant en dat zelfs blijkt dat je er gewoon doorheen kunt lopen.

We hoeven niet hetzelfde te worden maar om een licht in de wereld te kunnen zijn moeten we op zijn minst als broeders en zusters samen kunnen werken onder dezelfde Heer.

Stof tot nadenken

Op een gegeven moment realiseerde ik me dat elke afwijking van de bijbel als geheel gezien kan worden als ketterij. Als je de natuur van ketterij begrijpt dan word het ook ineens duidelijk wat het echte probleem is wat aan de wortel licht van onze verdeeldheid.