Home pag.      christelijke-antwoorden.nl

Vraag: Competitie, is dat goed of verkeerd?

Wat is de aard van competitie? Competitie is de drijvende kracht achter veel dingen in onze maatschappij, maar wat is de bron van competitie, en is ze goed of slecht?

Antwoord:

Inleiding

Er zitten twee kanten aan competitie, een goede en een slechte. In mijn beleving wordt doorgaans alleen de goede kant van competitie belicht. Het is mijn bedoeling hier beide zijden van deze medaille te belichten. Je zult zien dat er ook een zwarte kant aan zit. Door hier bewust van te zijn kun je voor jezelf een goede afweging maken en jezelf voor deze valkuilen behoedden.

Goede kanten

Met name bij bedrijven zie je dat als ze een monopolie positie krijgen, dat dan de innovatie vaak dood gaat en dat het bedrijf log en onhandelbaar word. Concurrentie, of competitie zorgt er voor dat je als bedrijf steeds wakker moet blijven en moet blijven innoveren om het bestaansrecht waar te maken.

Iets dergelijks geld ook voor mensen. Doordat er een gezonde competitie is wordt je min of meer gedwongen een baan te kiezen waar je goed in bent en ook om je best te blijven doen.

Je zou competitie dus kunnen zien als een mechanisme wat voorkomt dat je als bedrijf of als persoon vervalt in gemakzucht of luiheid. Het kan meehelpen ervoor te zorgen dat je in je kracht blijft functioneren en niet afglijd naar een mat “zinloos” bestaan.

Slechte kanten

Als je de beschrijving bij “goede kanten” kritisch leest dan is dat eigenlijk helemaal niet zo positief. Een mechanisme om onze aangeboren luiheid tegen te gaan? Zou het niet beter zijn dat we uit eigen wil ervoor kiezen om onze gaven zo goed mogelijk te benutten?

Maar goed, laten we eens kijken wat voor negatieve kanten er aan competitie zitten.

Competitie als binding

Als je bij kinderen kijkt, en vooral bij de online computer spellen, dan blijkt de competitie en groepsgedrag daar een onderdeel van “klanten binding” te zijn. Deze spellen zijn zo opgebouwd dat je er excessief veel tijd in moet steken om er iets in te kunnen bereiken. Maar ook bij vereniging sporten kom je deze effecten tegen

Negatieve elementen: Tijdverslinding en binding (= vrijheidsberoving) Door competitie kun je jezelf gedwongen voelen “er” tijd aan te besteden waardoor het de echt belangrijke dingen, zoals een opleiding (school) of tijd besteden aan je partner of je gezin, opzij drukt.

Competitie als slavendrijver

Competitie heeft van nature een karakter van opjagen

Negatieve elementen door opjagen: Wegnemen van de rust, overhaaste beslissingen, uitputting.

Competitie geeft verliezers

Competitie is in feite het vergelijken van twee of meer mensen. Doordat mensen verschillend zijn en verschillende gaven hebben is het vergelijken van mensen op een bepaalde taak niet erg positief

Negatieve elementen: Competitie levert vooral verliezers op en weinig winnaars.

Ook diegene die winnen moeten vervolgens de trots weerstaan. En deze trots, is nu juist het belangrijkste onderdeel van de “vreugde” van de overwinning.

Competitie leid dus bijna onvermijdelijk tot verlies of trots. Beide zijn overwegend negatief.

Competitie geeft strijd

Competitie heeft de neiging mensen tegenover elkaar te plaatsen i.p.v. naast elkaar

Negatieve elementen: Het zet mensen tegen elkaar op. Met name in de sport is agressiviteit schering en inslag. Waar zou dat toch vandaan komen?

Competitie draagt het risico in zich dat er mechanismen ontstaan die uitsluitend tot doel hebben een ander te benadelen. In bedrijven zie je dit steeds meer, waar men met offensieve acties, met rechtszaken over absurde patenten probeert een andere firma onderuit probeert te halen. Ook in de (Amerikaanse) verkiezing debatten ontaard de competitie regelmatig in ordinaire verbale vechtpartijen.

Competitie ondermijnd het levensgeluk

Vanuit het contextuele gedachtegoed leren we:

Wanneer men zijn eigen belangen in het oog houd en tegelijkertijd oog heeft voor de belangen van de ander dan kan er een balans ontstaan die wederzijds fair is. Hieruit verkrijgt men het recht op erkenning. Die erkenning door de ander is een belangrijke factor voor ons welbevinden en zelfrespect.

In onze maatschappij, waar concurrentie zo op de voorgrond staat als steunpilaar van de vrije markt economie, is de gedachte wijd verbreid dat je allen maar meer voor jezelf kunt krijgen door anderen iets te ontnemen. Ook in de psychotherapie is het voor jezelf opkomen een centraal thema. Nu is het opkomen voor jezelf niet meteen verkeerd, maar meer kan wel een te veel zijn en egoïsme maakt het leven bitter.

Het grote risico van competitie is dat de maat uit het oog verloren wordt en dat men nooit genoeg heeft.

Samenvatting

Over he geheel genomen heeft competitie in onze hedendaagse maatschappij een negatief karakter. Alleen binnen zeer strikte grenzen kan hier mogelijk iets goeds uit komen.

Toch zie ik zo veel negatieve effecten van competitie dat ik me afvraag of die paar positieve effecten niet op misleiding berusten.



Andere doc formaten: pdf

Home pag.